Geestelijke democratie

Door Hazrat Inayat Khan

Er zijn twee fasen in het leven van elk individu, in het leven van een natie, van een gemeenschap, van een ras, van de wereld: de kleine periode en de grote periode. De kleine periode is wanneer een mens zich realiseert dat er anderen zijn die meer levenservaring hebben dan hij, en dat is het begin van zijn levensweg. Hij aanvaardt dan de hulp en het advies van degenen met meer ervaring dan hij. Dit is de voorbereidende fase die tot democratie leidt. Geen enkele ouder vindt het verstandig dat het kind vanaf het moment dat het geboren wordt zonder leiding of advies mag handelen. Wat er werkelijk gebeurt, is dat wanneer de eerste, voorbereidende periode wordt genegeerd, er in de plaats van democratie anarchie komt en haar plaats inneemt. Werkelijke democratie betekent opstijgen van het lagere stadium naar het hogere stadium, en onechte democratie is het naar beneden trekken van degenen die zich in een hoger stadium bevinden naar het lagere stadium.

In sommige opzichten toont een mens zijn hele leven kinderlijkheid. Heel vaak heeft hij ook dezelfde kenmerken die je ziet bij schapen die bijeenkruipen. Geen van hen weet waar ze heen gaan, maar één leidt en de rest volgt. Eén iemand roept democratie, en niemand weet waar het heen gaat, wat het zal worden, of wat het resultaat zal zijn. Zoals elk moment in het menselijk leven een moment van groei en ontwikkeling is waarin hij iets leert van elke soort ervaring, zo neemt in elke periode de beschaving een bepaalde richting. Het ontwikkelt zich op een bepaalde manier en bouwt iets op. Dan kunnen toeschouwers van deze beschaving twee houdingen hebben: de ene vindt het niet zijn beschavingsideaal en wil het helemaal afbreken; de houding van de ander is dat hij zich, voordat hij iets wil afbreken, eerst afvraagt wat goed is, wat behouden kan worden en wat weggegooid moet worden. Deze persoon kan veel goed doen door zijn houding. Hij ziet wat mooi en waardevol is en het geheel dat van de bestaande delen gemaakt kan worden. De neiging om alle schoonheid en cultuur van het leven te vernietigen is geen echte democratie. Welk volk of ras die neiging ook heeft, het zal de schoonheid en cultuur van eeuwen vernietigen. De juiste neiging is die die vanuit een spiritueel ideaal voortkomt. De verkeerde neiging is die afkomstig is uit het egoïsme van de mens. Wat vandaag de dag opkomt als het democratische ideaal komt voort uit een materieel ideaal. Mensen die in opstand komen en ageren tegen anderen, en die enige cultuur, schoonheid, macht of bezittingen hebben, willen dit alles verpletteren en vernietigen. Maar democratie geboren uit een spiritueel ideaal is anders. Het leert de ware menselijke broederschap. Ze onderwijst de ware gelijkheid van de mens, die ze erkent in de bron en het doel van elke persoon, die altijd dezelfde is. Een ware democraat is de door God gerealiseerde mens voor wie de wereld een open bladzijde is. Hij is niet degene die schoonheid vernietigt voor egoïstische doeleinden.

Het is de realisatie van het begin en het einde, waar we vandaan komen en waar we naartoe gaan, wat de echte geest van democratie is, de realisatie van het ene leven. Als dat idee van spiritualiteit er niet is, dan zijn er alleen maar democratische partijen die vechten voor politieke doelen, voor zakelijke belangen. Dit is geen echte democratie. Het is schijn. Wat is iemand die nog niet zover is dat hij zijn hele leven kan geven voor zijn ideaal? Egoïsme is een slot dat de deur naar democratie sluit. Vandaag de dag wordt democratie opgeëist door degenen die werken op basis van egoïsme. De mens zou echter niet alleen rekening moeten houden met de nationale belangen, maar met de belangen van de hele mensheid. Dit zou zijn heilige plicht moeten zijn. Nationalisme heeft lang bestaan en de oorlog [de Eerste Wereldoorlog] heeft bewezen dat nationalisme de problemen van vandaag niet kan oplossen. Er is veel goeds dat de mens kan doen door dit voorbeeld in het leven te geven, door een voorbeeld te zijn van de afwezigheid van egoïsme. Als een natie goed kan doen, dan zal dat zijn door niet alleen voor haar eigen belangen te werken. Dan zullen anderen volgen, want dat is de aard van de ziel.

Hoe kan deze geest worden gewekt? Ongetwijfeld is elke activiteit zoals de Volkenbond, elke instelling van dit soort, goed, maar het is niet voldoende. Wat nodig is, is religieus bewustzijn. Het ontwaken van die religie die van elke ziel is, niet van een bepaalde sekte of geloof. Als de geest van democratie geboren wordt, zal dat alleen gebeuren in de harten die ontwaakt zijn voor het spirituele leven. Elk geloof heeft zijn principes, goed of verkeerd, goed of slecht. Sommigen volgen deze, anderen niet. Ze zijn aan de mensheid gegeven voor een bepaald ras. Telkens als er een spirituele golf naar de wereld is gekomen, in de tijd van de profeten en grote leraren van de mensheid, is het altijd een groot geestelijk ideaal geweest om de democratie te doen ontwaken. In de geschriften van Zarathushtra, in de Bijbel, in de Koran, in de Kabbala, is het altijd dezelfde stem die de gelijkwaardigheid van de mens en de liefde voor zijn medemensen onderwijst.

Wanneer er een golf van sociale hervormingen is geweest, hoe goed de dienst die deze heeft bewezen ook is, het is nooit in staat geweest om de geest van universaliteit aan te wakkeren. Dit toont aan dat een hervormer het kind van de beschaving is. De profeet is de vader. Het ene ideaal komt uit het hart van een intellectueel, het andere uit de geest van God, uitgedrukt door de mens.

De boodschap van God is geen systeem dat slechts voor een bepaalde periode wordt gegeven, waarna de wereld ervan verstoken blijft. Het is Alfa en Omega, en heeft in alle perioden zacht of luid dezelfde woorden uitgesproken. Vooruitgang is niet stilstaan en stoppen bij één ideaal of principe. Vooruitgang is leven. Stilstaan is dood. Wanneer iemand in zijn gevoelens verhardt, wanneer zijn enige interesse de familie of de natie is, gaat hij niet verder, hij is dood. Maar zolang hij vooruitgaat van een familie naar een natie, naar een ras, leeft hij. Hij gaat vooruit. De grote ramp die de mensheid de laatste jaren heeft getroffen is veroorzaakt door deze dood. Het gevoel dat opgesloten zit in nationalisme is in conflict losgebarsten.

Dit is niet alleen zichtbaar in naties, maar ook in religieuze vormen, in gemeenschappen. Vernietiging is altijd het resultaat als de mens geen vooruitgang boekt. De mystieke uitleg hiervan is te vinden in de Bijbel, waar gezegd wordt: 'In God leven wij en bewegen wij en hebben wij ons bestaan'. Er wordt ook gezegd dat God liefde is en we kunnen zeggen dat we in liefde leven en ons bestaan hebben. Wanneer egoïsme die goddelijke geest die in de mens is opeet, is hij dood. Zijn hart is dood; hij is alleen schijnbaar levend. Veel mensen lijken te leven, maar slechts zelden ontmoeten we iemand die werkelijk leeft.

De grootste vooruitgang is een voortdurende uitbreiding van de goddelijke geest. Uitbreiding in elke richting is het ideaal van de soefi, als het ideaal van eenheid maar wordt toegepast. Het is niet de wens van de soefi's dat iedereen lid wordt van de soefibeweging. Maar het ideaal van haar leden is om mensen uit te nodigen om lid te worden van de mensheid. Soefisme is geen nieuwe religie of gemeenschap. Het wil geen gemeenschap aan de wereld toevoegen. Het is een levenshouding, niet onderwezen door een bepaald principe of dogma. Het is jezelf afstemmen op een bepaalde toonhoogte, zodat het hart afgestemd kan worden op de Heer. Dit is de enige religie die bestaat; dit is de enige boodschap die Christus gaf.

Er kunnen geen twee religies, waarheden of Goden zijn, als onze geest helder is. Maar om deze religie te begrijpen, moet hij afgestemd worden. Strijden om mensen dit te laten geloven is niet ideaal. Wat nu nodig is, is het standpunt van een ander begrijpen, om met twee ogen te zien in plaats van met één. Waarom is er zoveel onbegrip? Dat komt door het gebruik van één oog in plaats van twee.

Er is nog een andere kant aan religie: de esoterische kant, dat deel van religie dat de mens door gebed en andere vormen van aanbidding voorbereidt om de zegeningen van God van binnenuit te ontvangen. Zonder die zegen is het moeilijk om verlicht te worden. Er komt een moment in het leven van de mens dat hij zich begint af te vragen: 'Is dit alles? Of valt er nog meer te begrijpen?' En daarom gaat hij op zoek naar een leraar. Het is deze behoefte in het leven van de mens die de Soefi Beweging probeert te helpen. Het is het contact met de leraar, studie, meditatie, stilte, rust, dat iemand zijn eigen religie doet begrijpen, de innerlijke kant van religie. Het idee van de soefi is dat de mens op den duur dat stadium van begrip bereikt, waarin hij de stem van God kan horen vanuit alle bronnen, alle kanten, alle dingen en alle wezens. Er is een gezegde van Saadi: 'Elk blad van de boom wordt als een bladzijde van het heilige boek, wanneer de ogen geopend worden en het zicht scherp is!’